Hướng dẫn chi tiết công chứng chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo quy định pháp luật

Chuyển nhượng quyền sử dụng đất là một trong những giao dịch quan trọng và có giá trị lớn trong đời sống pháp lý. Để đảm bảo tính pháp lý và quyền lợi của các bên, công chứng hợp đồng chuyển nhượng là bước không thể thiếu.

Vậy quy trình công chứng được thực hiện như thế nào? Hồ sơ cần chuẩn bị gồm những gì? Bài viết dưới đây, Văn Phòng Công Chứng Trần Hằng sẽ hướng dẫn bạn chi tiết từng bước công chứng chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo đúng quy định pháp luật hiện hành.

1. Công chứng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất là gì?

Công chứng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất là việc công chứng viên chứng thực hợp đồng giữa bên chuyển nhượng (bên bán) và bên nhận chuyển nhượng (bên mua) theo quy định của pháp luật. Việc công chứng giúp xác lập hiệu lực pháp lý cho giao dịch, bảo đảm quyền và nghĩa vụ của các bên, đồng thời là căn cứ để thực hiện thủ tục sang tên tại cơ quan nhà nước.

Theo khoản 3 Điều 167 Luật Đất đai 2013, hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất phải được công chứng hoặc chứng thực, trừ một số trường hợp đặc biệt như đấu giá quyền sử dụng đất do Nhà nước tổ chức.

2. Điều kiện để chuyển nhượng quyền sử dụng đất

Trước khi tiến hành công chứng, các bên cần đảm bảo thửa đất được chuyển nhượng đáp ứng các điều kiện theo Điều 188 Luật Đất đai 2013:

– Có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ).

– Đất không có tranh chấp.

– Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án.

– Đất đang còn thời hạn sử dụng theo quy định.

3. Hồ sơ cần chuẩn bị khi công chứng chuyển nhượng đất

a. Đối với bên chuyển nhượng (bên bán)

– Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ bản gốc).

– CMND/CCCD hoặc hộ chiếu còn hiệu lực.

– Sổ hộ khẩu.

– Giấy đăng ký kết hôn hoặc giấy xác nhận tình trạng hôn nhân.

– Văn bản thỏa thuận tài sản chung hoặc riêng (nếu có).

– Giấy ủy quyền (nếu không trực tiếp đi công chứng).

b. Đối với bên nhận chuyển nhượng (bên mua)

– CMND/CCCD hoặc hộ chiếu còn hiệu lực.

– Sổ hộ khẩu.

– Giấy đăng ký kết hôn hoặc giấy xác nhận độc thân.

– Giấy ủy quyền (nếu có).

4. Các bước công chứng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất

Bước 1: Nộp hồ sơ tại văn phòng công chứng

Các bên liên quan trực tiếp nộp đầy đủ hồ sơ tại một tổ chức hành nghề công chứng (văn phòng công chứng hoặc phòng công chứng nhà nước) có thẩm quyền tại nơi có bất động sản hoặc nơi cư trú.

Lưu ý: Nên mang theo bản gốc và bản sao để công chứng viên đối chiếu.

Bước 2: Kiểm tra giấy tờ và tính pháp lý của tài sản

Công chứng viên có trách nhiệm:

– Kiểm tra tính hợp pháp của giấy tờ.

– Xác minh quyền sở hữu và tình trạng pháp lý của thửa đất.

– Kiểm tra việc đồng sở hữu (nếu có), tình trạng thế chấp, tranh chấp hoặc kê biên.

Nếu phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật hoặc rủi ro, công chứng viên có thể từ chối công chứng.

Bước 3: Soạn thảo hợp đồng

Sau khi kiểm tra đầy đủ thông tin và xác nhận tính hợp lệ, công chứng viên sẽ soạn thảo hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo mẫu chuẩn, đồng thời lắng nghe ý kiến của hai bên để điều chỉnh nội dung cho phù hợp với thỏa thuận nhưng vẫn đảm bảo đúng pháp luật.

Bước 4: Các bên đọc lại, ký tên và công chứng

Các bên tham gia giao dịch cần đọc kỹ nội dung hợp đồng. Sau đó:

– Cùng ký tên và lăn tay tại văn phòng công chứng.

– Công chứng viên sẽ ký, đóng dấu và ghi vào sổ công chứng.

Lưu ý: Cần ký trực tiếp trước mặt công chứng viên. Không được ký sẵn hoặc ủy quyền bằng lời nói.

Bước 5: Nhận bản hợp đồng công chứng

Sau khi hoàn tất, mỗi bên sẽ được cấp một bản chính hợp đồng đã được công chứng. Hợp đồng này là căn cứ pháp lý để thực hiện thủ tục sang tên tại cơ quan đăng ký đất đai.

5. Lệ phí công chứng chuyển nhượng đất

Lệ phí công chứng được tính theo giá trị hợp đồng. Căn cứ Thông tư 257/2016/TT-BTC, mức phí công chứng như sau:

Ngoài ra, có thể phát sinh thêm các khoản phí như:

– Phí soạn thảo hợp đồng (nếu không tự soạn).

– Phí lưu trữ hồ sơ.

– Phí chứng thực bản sao (nếu yêu cầu).

6. Sau công chứng: Thủ tục tiếp theo cần làm

Việc công chứng chỉ là bước đầu. Để hoàn tất quá trình chuyển nhượng, bên mua cần thực hiện:

Kê khai nghĩa vụ tài chính

– Thuế thu nhập cá nhân (do bên bán chịu).

– Lệ phí trước bạ (do bên mua chịu).

Nộp hồ sơ đăng ký sang tên

– Hồ sơ gồm: Hợp đồng công chứng, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, tờ khai thuế, CMND/CCCD của hai bên.

– Nộp tại Văn phòng đăng ký đất đai hoặc UBND cấp huyện nơi có đất.

Nhận sổ đỏ mới

– Sau khoảng 10–15 ngày làm việc, nếu hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, người nhận chuyển nhượng sẽ được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên mình.

7. Những lưu ý quan trọng

– Không nên ký hợp đồng mua bán đất khi chưa có sổ đỏ.

– Nên kiểm tra thông tin quy hoạch và tranh chấp trước khi công chứng.

– Chỉ sử dụng giấy tờ gốc, giấy tờ giả có thể bị từ chối công chứng hoặc xử lý hình sự.

– Chọn văn phòng công chứng uy tín, hoạt động hợp pháp.

Công chứng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất là một thủ tục pháp lý bắt buộc, đảm bảo an toàn và minh bạch cho các giao dịch bất động sản. Việc nắm rõ các bước, chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và lựa chọn đơn vị công chứng phù hợp sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian, chi phí và tránh rủi ro không đáng có. Hãy thực hiện đúng quy trình để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình trong mỗi giao dịch đất đai.